1. Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine [caption id="attachment_3496" align="aligncenter" width="620"] Người dân sơ tán khỏi thành phố Irpin, tây bắc thủ đô Kiev (Ukraine), ngày 5/3/2022. (Ảnh: AFP/TTXVN)[/caption]

Tiền đề dẫn đến căng thẳng giữa Nga và Ukraine không xảy ra trong một sớm một chiều. "Chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga ở đông Ukraine vào sáng ngày 24-2 là "đỉnh điểm" kết quả về việc tương tác chính trị giữa 2 nước trong suốt 30 năm qua. Trải qua gần một năm, xung đột ngày càng nghiêm trọng và chưa có dấu hiệu dừng lại, khiến cho Nga vướng vào vòng xoáy đối đầu mới với các nước phương Tây.

Chiến sự Nga và phương Tây diễn ra như cuộc xung đột giữa các biện pháp trừng phạt - đáp trả. Xoay quanh chiến dịch đó là những tác động không hề nhỏ đến an ninh, chính trị toàn cầu; đẩy giá khí đốt có thời điểm đạt mức cao kỷ lục trong 14 năm; nhiều quốc gia phải đối mặt với thiếu hụt lương thực và giá cả hàng hóa tăng mạnh trong 9 tháng vừa qua.

2. World Cup 2022 tại Qatar với nhiều điều đặc biệt [caption id="attachment_3610" align="aligncenter" width="620"] Giây phút đăng quang vô địch World Cup 2022 của cầu thủ vĩ đại nhất trong lịch sử Lionel Messi (giữa) cùng các đồng đội Argentina. (Ảnh: AFP)[/caption] Giải vô địch Bóng đá Thế giới FIFA World Cup lần đầu tiên được tổ chức vào cuối năm (giữa mùa giải),  tại một nước Arab, có trọng tài nữ điều hành, sử dụng công nghệ xác định việt vị bán tự động, ứng dụng thông tin hiệu suất cầu thủ FIFA Player và hệ sinh thái dữ liệu bóng đá... Bên cạnh đó, người hâm mộ bóng đá trên cả thế giới - đặc biệt là Argentina đang vỡ òa trong hạnh phúc vì cầu thủ Lionel Messi trở thành cầu thủ đầu tiên có hai Quả bóng vàng World Cup. Song song với thành tích của cầu thủ mang áo số 10, Maroc đã xuất sắc làm nên lịch sử khi là đội bóng đại diện đầu tiên của châu Phi vào nhóm bốn đội tuyển mạnh nhất vòng chung kết. 3. Dân số thế giới cán mốc 8 tỷ người [caption id="attachment_3616" align="aligncenter" width="620"] Ngày 15/11/2022 trở thành cột mốc mới trong hành trình phát triển của xã hội loài người khi dân số thế giới chính thức đạt 8 tỷ người. (Ảnh: AFP/TTXVN)[/caption] Ngày 15/11, bé gái có tên Venice Mabansag đã chào đời ở Manila (Philippines) và trở thành công dân thứ 8 tỷ. Dấu mốc dân số đặc biệt này vừa tạo động lực phát triển vừa đặt thế giới trước những thách thức đáng quan ngại về môi trường, hệ sinh thái, tài nguyên thiên nhiên, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước... 4. Thảm kịch giẫm đạp tại Hàn Quốc và Indonesia [caption id="attachment_3615" align="aligncenter" width="620"] Khu phố sôi động Itaewon trở nên im ắng sau vụ chen lấn chết người. (Ảnh: The New York Times)[/caption] Vụ giẫm đạp kinh hoàng  xảy ra vào tối ngày 29/10, ít nhất 158 người đã thiệt mạng trong số hàng chục nghìn người tham gia lễ hội Halloween tại khu phố Itaewon ở Seoul (Hàn Quốc). Bên cạnh đó, truyền thông cả nước cũng đặc biệt quan tâm đến vụ giẫm đạp và xô xát xảy ra tối 1/10 tại sân vận động Kanjuruhan ở Malang (Indonesia) khi có hơn 130 người đã thiệt mạng và hàng trăm người bị thương. Trong vòng một tháng, xảy ra hai vụ thảm họa liên tiếp chấn động cho thế giới, dấy lên hồi chuông cảnh báo về sự an toàn của các sự kiện tập trung đông người sau đại dịch COVID-19. 5. Nhiều ngân hàng trung ương tăng mạnh lãi suất [caption id="attachment_3497" align="aligncenter" width="620"] Trong năm 2022, Fed đã bảy lần tăng lãi suất, đưa lãi suất cơ bản lên 4,25-4,5%. (Ảnh: AFP/TTXVN)[/caption] Ngày 16/3, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất lần đầu tiên trong hơn ba năm. Trong năm 2022, Fed đưa lãi suất cơ bản lên 4,25-4,5% sau bảy lần thay đổi. Ngày 21/7, lần đầu tiên trong 11 năm Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng tăng lãi suất và sau đó tăng thêm ba lần nữa trong năm. Một số nền kinh tế rơi vào nguy cơ suy thoái khi Fed, ECB và nhiều ngân hàng trung ương cùng tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát và giữ thị trường tài chính ổn định. 6. Thế giới ứng phó với dịch COVID-19 và bệnh đậu mùa khỉ [caption id="attachment_3619" align="aligncenter" width="620"] Người dân xếp hàng chờ tiêm vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ tại Los Angeles, California (Mỹ), ngày 27/7/2022. (Ảnh: TTXVN)[/caption] Đại dịch COVID-19 được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo rằng chưa thể chấm dứt do biến thể phụ Omicron của virus Corona vẫn đang tiếp tục làm lây lan mạnh mẽ ở nhiều quốc gia. Cùng lúc đó, bệnh 'đậu mùa khỉ' cũng được WHO ban bố tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu vào ngày 23/7. Dịch bệnh này đang là vấn đề quan ngại cho nhiều quốc gia vẫn chưa được khôi phục 'hoạt động hoàn toàn' trên phạm vi toàn cầu.

7. Đảng Cộng sản Trung Quốc tổ chức thành công Đại hội XX

[caption id="attachment_3618" align="aligncenter" width="620"] Lễ khai mạc Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XX Đảng Cộng sản Trung Quốc ở Bắc Kinh, ngày 16/10/2022. (Ảnh: THX/TTXVN)[/caption] Ngày 16-22/10, tại Đại hội XX Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra tại Bắc Kinh, ông Tập Cận Bình đã được bầu lại làm Tổng Bí thư nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp. Tại Đại hội XX, các Điều lệ Đảng sửa đổi được thông qua, đồng thời xác định nhiệm vụ chiến lược trong 5 năm tới và xa hơn nữa, xây dựng Trung Quốc trở thành nước xã hội chủ nghĩa hiện đại toàn diện về mọi mặt vào năm 2049, hướng tới thực hiện thành công mục tiêu "100 năm thứ hai". 8. Biến động liên tiếp trên chính trường Anh [caption id="attachment_3617" align="aligncenter" width="620"] Ngày 25/10, ông Rishi Sunak, trở thành thủ tướng trẻ nhất của nước Anh trong hơn 200 năm. (Ảnh: AFP/TTXVN)[/caption] Ngày 7/7, Thủ tướng Anh Boris Johnson tuyên bố từ chức. Ngày 8/9, cả thế giới thương tiếc khi sau 70 năm trị vì, Nữ hoàng Anh Elizabeth II qua đời ở tuổi 96. Thái tử Charles lên kế vị, trở thành Nhà Vua Charles III. Đến ngày 20/10, người được bầu thay thế ông Boris Johnson - bà Liz Truss cũng từ chức, trở thành thủ tướng cầm quyền ngắn nhất trong lịch sử nước Anh sau 45 ngày tại vị. Ngày 25/10, vai trò thủ tướng được trao cho ông Rishi Sunak (42 tuổi). Đây là thủ tướng trẻ nhất của nước Anh đảm nhận cương vị này trong hơn 200 năm. 9. COP27 đạt thỏa thuận thành lập Quỹ bồi thường tổn thất do biến đổi khí hậu 10. NASA thực hiện thành công thử nghiệm thay đổi quỹ đạo của tiểu hành tinh [caption id="" align="aligncenter" width="620"] Hình ảnh mô phỏng do Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ-NASA công bố ngày 4/11/2021: Tàu vũ trụ thực hiện thử nghiệm chuyển hướng tiểu hành tinh kép (DART) chuẩn bị đâm vào tiểu hành tinh Dimorphos. (Ảnh: AFP)[/caption] Tối ngày 26/9 (giờ Mỹ), Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã phóng con tàu mang tên 'Thử nghiệm chuyển hướng tiểu hành tinh - (DART)' ra vũ trụ để thực hiện cú va chạm có chủ đích với Dimorphos, nhằm mục đích đẩy tiểu hành tinh này chệch khỏi quỹ đạo tự nhiên. Đáng nói nhất, đây là lần đầu tiên con người thành công trong việc thay đổi có chủ đích chuyển động của một vật thể ngoài vũ trụ, và cũng là lần đầu tiên công nghệ dịch chuyển tiểu hình tinh được thực hiện được một cách toàn diện.  

Thủy Tiên