Chị Nguyễn Thị Thu (SN 1973, Hà Nội) là một trong số ít người còn theo đuổi, gìn giữ và nâng tầm nghệ thuật hoa chẻ cánh truyền thống của Hà Nội xưa.

Giống như nhiều gia đình Hà Nội những năm 1980, chị Thu được bố mẹ cho đi học lớp nữ công tinh hoa ở phố Bà Triệu khi mới 15 tuổi. Thiếu nữ Hà thành nhanh chóng bị hút hồn bởi bộ môn nghệ thuật tỉa hoa chẻ cánh từ quả đu đủ xanh.

"Lớn lên, tôi sang Nga 15 năm. Vì quá bận rộn với công việc và không sẵn có đu đủ xanh nên tôi không thể tỉa hoa được. Tôi cũng từng thử trào lưu tỉa hoa theo phong cách Thái Lan tỉa quả dưa hấu, rau củ quả các loại... nhưng nghệ thuật hoa chẻ cánh truyền thống của Hà Nội vẫn thu hút tôi hơn cả. Năm 2009, khi quay trở về Việt Nam, tôi lập tức tìm lại đam mê tỉa hoa từ quả đu đủ", chị Thu kể.

Với đôi tay khéo léo và sự kiên trì từng chút một của chị Thu, từng cánh hoa dần dần hiện lên qua mỗi công đoạn.

Năm 2014, chị Thu tham gia triển lãm của CLB tỉa củ quả Hà Nội. Bạn bè, người thân rất thích những tác phẩm tỉa hoa chẻ cánh từ đu đủ của chị.

"Mọi người còn chỉ ra thế mạnh của tôi chính là các khối hoa chẻ cánh và động viên tôi chỉ nên tập trung theo đuổi bộ môn nghệ thuật truyền thống này", chị Thu nhớ lại.

Thú chơi hoa chẻ cánh của người Hà Nội xưa cũng lắm công phu, đòi hỏi người chơi phải kiên nhẫn, tỉ mỉ từng chút một. Chị Thu cũng từng thử qua các loại nguyên liệu khác như củ cải trắng, cà rốt, bí đỏ... "nhưng không loại nào dẻo, dễ uốn cánh và tô màu được như đu đủ xanh. Quả đu đủ rất kì diệu", 7X chia sẻ.

Những tác phẩm hoa chẻ cánh của chị Thu được sử dụng làm hoa cưới, tiệc sinh nhật, trang trí đám cưới, hoa lễ...

Theo chị Thu, để tỉa hoa đẹp, quả đu đủ phải đảm bảo các tiêu chí: vỏ trơn nhẵn màu xanh đậm, dáng thuôn dài cầm chắc tay. Trước khi tỉa, chị cắt đôi quả đu đủ, ngâm trong nước lã 1 giờ cho hết nhựa.

Chị Thu dùng các dụng cụ đơn giản như dao bổ cau để chẻ cánh hoa; dùng kéo cắt sửa tạo hình cánh hoa; dùng đũa để uốn cong cánh và dùng tăm tạo gân cánh hoa... Qua từng công đoạn tỉ mỉ cắt tỉa, dưới đôi tay khéo léo của người chơi, quả đu đủ xanh dần dần thành hình bông hoa.

"Tùy theo từng loại hoa bạn tỉa mà ngâm trong nước lã từ 10- 20 phút để dễ uốn cong cánh hoa. Sau khi dùng đũa uốn cong cánh, bạn mang bông hoa đi ngâm nước phèn chua khoảng 30 phút để cánh hoa cứng lại. Cuối cùng, bạn dùng cọ tô màu thực phẩm lên cánh hoa - kể cả hoa màu trắng cũng tô thành các mảng màu đậm nhạt để bông hoa chân thực nhất", chị Thu chia sẻ các bước tạo hình hoa từ quả đu đủ.

"Hoa chẻ cánh khi tỉa xong cần được bọc túi ni lông rồi bảo quản trong tủ lạnh. Khi trưng bày cần tránh nắng tránh gió, thỉnh thoảng bạn nhớ phun nước cho hoa tươi lâu. Tôi cũng đang nghiên cứu xem có chất bảo quản nào giữ được hoa tươi lâu mà không ảnh hưởng tới độ cong của cánh hoa, màu sắc của bông hoa", chị Thu nói.

Chị Thu đã tỉa rất nhiều loại hoa, từ hoa quỳnh, hoa sen, hoa súng, hoa mẫu đơn... nhưng loại hoa khiến chị đam mê tìm tòi cách tỉa nhiều nhất là hoa cúc. Để tỉa một bông hoa thường mất khoảng 40 - 60 phút tùy theo loại và kích thước. Những bông hoa cầu kỳ như hoa cúc cổ sẽ mất nhiều thời gian hơn.

"Hoa cúc có hơn 3.000 loại nên có dùng cả đời tôi cũng không thể tỉa hết được các mẫu. Hơn nữa, tôi yêu hoa cúc bởi đó là biểu tượng cho mùa thu Hà Nội, là mùa mang tên của tôi", chị Thu tâm sự.

"Nhiều hôm đang ngủ mà nghĩ ra cách tỉa một loại hoa nào đó, tôi ra khỏi giường để thực hành luôn. Tôi say sưa tỉa hoa đến 3-4h sáng là chuyện bình thường", 7X Hà thành chia sẻ về đam mê của mình.

Chị Thu không ngần ngại chia sẻ tình yêu bộ môn nghệ thuật này cho những người trẻ tại Hà Nội qua các buổi workshop, thực hành bên quán cà phê... Dần dần, các lớp học của chị được nhiều người tìm tới. Các học viên yêu quý thường gọi chị với cái tên "Nàng hoa tiên".

Mọi người tìm đến lớp học của chị Thu không chỉ để học cách tạo nên các tác phẩm đẹp từ nghệ thuật hoa chẻ cánh mà còn coi đây là hình thức thiền chữa lành.

"Tỉa hoa giúp người chơi rèn được tính nhẫn nại, tập trung cao độ. Việc tỉa từng cánh hoa giống như ta đang thiền vậy. Cảm giác được uốn từng cánh hoa xinh, vuốt ve, nâng niu rồi ngắm các em xòe cánh dịu dàng, sao mà yêu đến thế", chị Thu chia sẻ.

"Tỉa hoa giúp người chơi rèn được tính nhẫn nại, tập trung cao độ. Việc tỉa từng cánh hoa giống như ta đang thiền vậy. Cảm giác được uốn từng cánh hoa xinh, vuốt ve, nâng niu rồi ngắm các em xòe cánh dịu dàng, sao mà yêu đến thế", chị Thu chia sẻ.

Theo báo Vietnamnet