Quốc tế Thiếu nhi hay còn gọi là ngày Tết thiếu nhi, từ lâu đã trở thành ngày hội lớn gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ. Vào ngày này, trẻ em sẽ nhận được những món quà ý nghĩa, những lời chúc đầy yêu thương từ ông bà, cha mẹ. Tuy nhiên, ít ai biết lịch sử ra đời của ngày Quốc tế Thiếu nhi, lại là một sự kiện lịch sử đau buồn.
Nguồn gốc ra đời và ý nghĩa của ngày 1/6 trên thế giới
Nguồn gốc của ngàys Quốc tế Thiếu nhi 1/6 bắt đầu từ một sự kiện đau lòng, vào giai đoạn thế chiến thứ 2 của thế giới. Rạng sáng 1/6/1942, quân đội phát xít Đức bao vây làng Lidice, Tiệp Khắc (nay là Cộng hòa Czech) bắt 173 người đàn ông, 196 phụ nữ và trẻ em. Trong ngày hôm ấy, chúng đã giết hại 66 người, và đưa 104 trẻ em vào trại tập trung. Trong đó 88 em đã chết trong các phòng hơi độc, 9 em bị buộc làm tay sai cho bọn phát xít. Làng Lidice bị tàn phá hoàn toàn, không một bóng người.
10/6/1944, hai năm sau vụ thảm sát ấy, phát xít đức lại tiếp tục bao vây thị trấn Ô-ra-dua (Pháp), gây nên một sự kiện đầy tang thương. Hơn 400 người bị dồn ép vào bên trong một nhà thờ, trong đó có nhiều phụ nữ và hơn 100 trẻ em. Phát xít Đức đã phóng hoả thiêu rụi hoàn toàn nhà thờ, cùng tất cả những người bên trong.
Để tưởng nhớ đến hàng trăm trẻ em vô tội bị sát hại nhẫn tâm, năm 1949 Liên đoàn Phụ nữ dân chủ Quốc tế đã quyết định lấy ngày 1/6 hàng năm làm ngày quốc tế bảo vệ thiếu nhi. Kể từ năm 1950 cho đến nay, 1/6 được chính thức công nhận là ngày Quốc tế Thiếu nhi. Trên thực tế ngày 1/6 phần lớn chỉ được kỷ niệm ở những nước theo chế độ Chủ nghĩa xã hội trước đây, và Việt Nam vẫn tiếp tục duy trì ngày lễ này cho đến hiện tại.
Mục đích và ý nghĩa của ngày Quốc tế Thiếu nhi là bảo vệ quyền lợi, lợi ích hợp pháp của trẻ em trên toàn thế giới. Yêu cầu chính phủ các nước phải có trách nhiệm đối với đời sống của thiếu nhi, yêu cầu giảm ngân sách quân sự để tăng ngân sách giáo dục, bảo vệ và chăm sóc trẻ thuộc lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng.
Đồng thời, ngày 1/6 cũng mang ý nghĩa biểu dương các lực lượng đấu tranh để bảo vệ hạnh phúc cho những bà mẹ và trẻ em trên toàn thế giới, trước những thế lực gây chiến. Đây chính là ý nghĩa đầy đủ cua ngày 1/6 – ngày Quốc tế Thiếu nhi của thế giới.
Ý nghĩa ngày Quốc tế Thiếu nhi tại Việt Nam
Là nước đầu tiên ở châu Á và nước thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước về quyền trẻ em - Văn kiện pháp lý Quốc tế đầu tiên đề cập toàn diện đến các quyền trẻ em dựa trên nguyên tắc trẻ em có quyền được chăm sóc, bảo vệ và giúp đỡ đặc biệt. Nên dù trong giai đoạn cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta đang trải qua thời kỳ cam go ác liệt nhất, thì ngày quốc tế thiếu nhi đầu tiên 1/6/1950 Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn luôn nghĩ đến thiếu nhi cả nước và đã gửi thư chúc mừng đến các cháu thiếu niên, nhi đồng.
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh là người luôn dành tình yêu thương và sự quan tâm chăm sóc đặc biệt cho các cháu thiếu nhi, cho sự nghiệp “trăm năm trồng người”. Do vậy, người rất coi trọng việc bảo vệ, yêu thương, chăm sóc và giáo dục những mầm non của đất nước. Đó không chỉ là trách nhiệm của gia đình, của những bậc làm cha làm mẹ, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Ngay sau khi nước ta dành độc lập, thì ngày 1/6 và rằm trung thu đã thực sự trở thành ngày hội của thiếu nhi trên cả nước.
Cho đến hiện tại, dù Bác đã không còn nhưng 5 điều Bác dạy thiếu niên nhi đồng vẫn mãi tồn tại nằm lòng, trong từng thế hệ của người Việt Nam, từ thủa niên thiếu cho đến lúc trưởng thành. Kế thừa là phát huy theo di nguyện của Bác, hệ thống chính sách pháp luật của Việt Nam về việc bảo vệ quyền lợi trẻ em cũng ngày càng hoàn thiện và tiến bộ hơn. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã từng khẳng định: Chăm sóc, bảo vệ trẻ em, tạo môi trường sống tốt, lành mạnh là một nhiệm vụ chiến lược, trọng tâm để phát triển đất nước bền vững.
