Nước chiếm 70-80% trọng lượng cơ thể con người. Điều này cho thấy nước xuất hiện trong mọi bộ phận của cơ thể. Ngay cả xương, nơi tưởng chừng như nước không tồn tại, thì trên thực tế nước lại chiếm đến 31% thể tích. Vậy thật sự thì nước đóng vai trò như thế nào đối với cơ thể người?
Nước tinh khiết không chứa bất kỳ một giá trị dinh dưỡng bổ sung nào nhưng nước thường hấp thụ một số khoáng chất nhất định và cung cấp cho cơ thể thông qua việc uống. Nước có lượng calo bằng không và không phải là nguồn chất béo, protein, hay carbohydrate.
Cơ thể cần có nước để duy trì sự sống.
Là thành phần chính trong cấu tạo cơ thể con người, việc duy trì lượng nước để giúp cơ thể duy trì sự sống là điều tất yếu. Việc duy trì này, sẽ thông qua cảm giác “khát” khi cơ thể bắt đầu thiếu hụt nước. Khi cơ thể cần nhiều nước hơn, thì não bộ sẽ kích thích các trung tâm thần kinh trong não để chúng ta bổ sung thêm lượng nước dự trữ.
Nước được cung cấp chủ yếu qua đường tiêu hoá, và được đào thải qua thận dưới dạng nước tiểu. Thận có trách nhiệm thanh lọc độc tố bên trong cơ thể, thông qua cơ chế cân bằng lượng nước, loại bỏ chất thải, các độc tố và lượng nước dư thừa ra khỏi cơ thể.
Để tránh tình trạng mất nước và sỏi thận, cơ thể 1 người trưởng thành bình thường mỗi ngày sẽ cần cung cấp từ 1,5 đến 2 lít nước. Mức tối thiểu để duy trì sự cân bằng nước cho cơ thể mỗi ngày là khoảng 700 đến 800 ml.
Cân bằng nhiệt độ cơ thể
Nước chính là yếu tố quan trọng nhất trong việc giúp cơ thể điều hoà thân nhiệt, giữ nhiệt độ ở mức cân bằng là 37 độ C. Khi nhiệt độ môi trường có sự thay đổi, thì lượng nước trong cơ thể sẽ giúp con người điều hoà thân nhiệt để thích nghi.
Điều này được biểu hiện rõ nhất qua việc cơ thể sẽ đổ mồ hôi khi trời nóng, để giúp làm mát, đồng thời tránh cho làn da bị khô và cháy nắng. Khi trời lạnh, phản ứng đầu tiên của cơ thể chính là run rẩy, nguyên nhân chính là do những mạch máu đang co lại để tăng nhiệt độ bên trong, các bộ phận khác trong cơ thể cũng hạn chế hoạt động, dồn năng lượng để giữ ấm cho cơ thể.
Giúp bảo vệ các mô, khớp và tuỷ sống.
Ngoài việc chiếm đến 31% cấu tạo của xương, thì nước còn giữ vai trò quan trọng trong việc vận hành khung xương của cơ thể, vì nó giúp bôi trơn, nâng đỡ các khớp, tuỷ sống, và mô. Điều này giúp cơ thể thoải mái trong quá trình vận động, giảm nguy cơ bị viêm khớp và các bệnh lý về xương.
Giúp thải độc cho tế bào
Nước khi đưa vào cơ thể sẽ tồn tại dưới dạng phân tử, dễ dàng thấm qua màng lipid kép và đi đến từng tế bào. Trong quá trình này, nước sẽ dễ dàng lấy đi những chất thải độc hại ở tế bào, cung cấp thêm khoáng chất và lượng oxi cần thiết cho sự hoạt động của tế bào.
Theo nghiên cứu của các chuyên gia tại trường Đại học Yale (Mỹ), duy trì việc uống 300ml nước lọc ấm ngay khi vừa thức dậy hoặc trước bữa sáng 30p, sẽ giúp đánh thức các tế bào trong cơ thể. Đồng thời, điều này cũng giúp dạ dày được làm sạch và tiêu hoá, cũng như hấp thụ các chất dinh dưỡng tốt hơn.
Vận chuyển oxi và chất dinh dưỡng đến tế bào
Nước vận chuyển chất dinh dưỡng và oxi đến các tế bào, cung cấp môi trường cho các phản ứng hoá học diễn ra. Tạo môi trường ổn đinh, và giữ cho các mô trong da, miệng, mắt mũi luôn ẩm.
Ngoài ra, 83% thành phần của máu là nước. Máu giúp vận chuyển chất dinh dưỡng và oxi để nuôi cơ thể và lấy đi các chất thải. Do đó, có thể nói việc cung cấp đủ nước cho cơ thể sẽ giúp vòng tuần hoàn máu hoạt động nhịp nhàng, và cơ thể khoẻ mạnh hơn
Cách cơ thể dự trữ nước.
Nước được lưu trữ trong các khoang chứa chất lỏng nội bào (ICF) và dịch ngoại bào (ECF). ICF chiếm khoảng 65% lượng nước trong cơ thể trong khi ECF (35%) là huyết tương và bạch huyết (một chất lỏng trong suốt, hơi vàng mang tế bào lympho), đóng vai trò là phương tiện vận chuyển chất thải và chất dinh dưỡng khắp cơ thể. Các khoáng chất như clorua, kali và natri tham gia vào việc duy trì mức ICF và ECF, một quá trình chi phối bởi các thông điệp nội tiết tố từ não và thận.
Nếu bất kì phân tử nào trở nên quá cô đặc trong một ngăn chứa chất lỏng, nó sẽ kéo nước từ ngăn kia để tự pha loãng. Cảm biến tế bào phát hiện sự thay đổi này và báo hiệu cho não rằng tế bào đang mất nước. Não gửi tín hiệu uống nước nhiều hơn. Vì vậy, bất cứ khi nào bất kì khoáng chất, hoặc phân tử nào quá tập trung trong một ngăn (ICF hoặc ECF), não sẽ báo hiệu cho cơ thể uống nhiều nước hơn cho đến khi khoang được pha loãng thích hợp để cân bằng nội môi. Nếu có nhiều chất lỏng hơn mong muốn tại tế bào, thận sẽ tiến hành tạo nước tiểu bằng cách lọc chất lỏng dư thừa từ máu.
Việc không cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể sẽ làm tăng nguy cơ sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu. Việc thiếu nước cũng làm cơ thể trở nên “khô héo”, tình trạng lão hoá sẽ tăng nhanh. Hiệu suất và thể chất tinh thần cũng sẽ suy yếu dần đi. Đến đây, chúng ta hoàn toàn có thể hiểu được tầm quan trọng của nguồn nước sạch đối với việc duy trì sự sống của con người.
Trong hiện trạng nguồn nước đang ngày càng bị ô nhiễm, do ảnh hưởng từ những tác động xấu của con người đối với thiên nhiên như: xả rác bừa bãi, thải nước bẩn thẳng vào môi trường mà không thông qua những biện pháp xử lý, sử dụng nguồn nước một cách thiếu khoa học và không tiết kiệm, sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu làm ô nhiễm mạch nước ngầm… thì chẳng mấy chốc, chính con người sẽ làm mất đi nguồn sống của chính mình và những thế hệ mai sau.