Tuần vừa qua, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã lên tiếng kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) hỗ trợ Ukraine mua khí đốt và điện để vượt qua mùa đông. Việc này cho thấy nền kinh tế Ukraine trong chiến sự đang bị đè nặng bởi những khó khăn lớn.

Theo Hãng tin Tass, vào ngày ngày 16-12, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến thăm Ban tham mưu chung của các quân chủng tham gia chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine. Chuyến thăm diễn ra sau ông Putin đã lắng nghe đề xuất của các chỉ huy quân đội về những hành động có thể diễn ra ở Ukraine "có thể là một quá trình lâu dài". Tuy nhiên, đến nay các nhà lãnh đạo cũng cho rằng Matxcơva đã giành một số thắng lợi lớn khi giúp Nga sáp nhập được bốn vùng Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia vào lãnh thổ . Cũng vào ngày 16-12, Nga tiếp tục thực hiện thêm một đợt tấn công vào nhiều nơi trên khắp Ukraine bằng quy mô lớn với 76 quả tên lửa. Sau khi nhận thấy toàn bộ lãnh thổ nước này ở trong tình trạng báo động không kích, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal đã nhận định rằng: "Nga đặt mục tiêu khiến người dân Ukraine không có ánh sáng, nước và nhiệt sưởi ấm". [caption id="attachment_2966" align="aligncenter" width="586"] Ô tô chen chúc trên đường phố Kiev, Ukraine vào hôm 16-12, khi một sự cố giao thông xảy ra do tàu điện ngầm ngừng hoạt động trong lúc mất điện[/caption]

Nguy cơ mất một nửa GDP

Hôm 15-12, loạt tấn công mới nhất diễn ra sau khi truyền thông Mỹ loan tin Washington chuẩn bị chuyển giao hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot cho Ukraine. Bên cạnh đó, bộ Ngoại giao Nga đã cảnh báo rằng mọi vũ khí phương Tây cấp cho Kiev đều là mục tiêu hợp pháp của Matxcơva. Kể từ tháng 10 năm nay, cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine đã bị Nga tấn công nhiều đợt bằng tên lửa và máy bay không người lái. Sau khi được dự báo các cuộc tấn công sẽ ảnh hưởng đáng kể tới nền kinh tế, Ukraine không chỉ mất điện, nước mà còn bị phá hủy nhiều công trình trên khắp lãnh thổ.

Trong tuần, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal dự báo nền kinh tế trong năm 2022 Ukraine sẽ giảm ở mức 35 - 40%. Tuy nhiên, có thể mất thêm 10% so với những con số này, tức là lên tới 50% GDP nếu Nga tiếp tục tấn công vào lưới điện quốc gia và các cơ sở hạ tầng quan trọng khác. Sau khi ước tính, mọi lĩnh vực kinh tế Ukraine đều bị ảnh hưởng, chính phủ Ukraine cho biết thiệt hại do chiến tranh gây ra có thể lên tới 700 tỉ USD vào cuối năm nay.

Giới chức ngân hàng trung ương đã có cuộc họp kín tại Ngân hàng Quốc gia Ukraine để bàn thảo về những tình huống có thể xảy ra nếu các cuộc tấn công của Nga gia tăng. Tình huống xấu nhất ảnh hưởng mạnh tới đồng nội tệ khi người dân tìm cách đổi đồng hryvnia của Ukraine để lấy euro hoặc USD có thể xảy ra nếu như người dân sẽ mang theo tiền của kéo nhau rời khỏi Ukraine.

Theo báo Washington Post, ở một kịch bản tồi tệ khác, trong năm 2023 nền kinh tế Ukraine có thể giảm thêm 5%, Chính phủ Ukraine sẽ rơi vào tình trạng không có đủ dự trữ ngoại hối để thanh toán các mặt hàng nhập khẩu thiết yếu và không thể hoàn thành các nghĩa vụ nợ nước ngoài.

Ukraine muốn thêm viện trợ

Ông Sergiy Nikolaychuk - phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Ukraine, cho biết sẽ cần thêm nguồn lực để tránh thảm họa nhân đạo trong trường hợp mất điện hoàn toàn trong thời gian dài hơn.

Trước khi hạ tầng năng lượng Ukraine bị tấn công bởi Nga tiếp tục diễn ra, Kiev dự kiến trong năm tới, cần nước ngoài viện trợ ít nhất 55 tỉ USD - đó là mức nhiều hơn toàn bộ chi tiêu hằng năm trước chiến tranh để có thể để đáp ứng các chi phí cơ bản. Các nhà chức trách của Ukraine tin rằng lúc này họ có thể sẽ cần thêm 2 tỉ USD mỗi tháng.

Theo Hãng tin Reuters, vào ngày 13-12, để giúp Ukraine vượt qua mùa đông khắc nghiệt, khoảng 70 quốc gia và tổ chức trên khắp thế giới đã cam kết viện trợ ngay lập tức hơn 1 tỉ euro (1,05 tỉ USD). Bên cạnh đó, trong năm 2023, Ukraine cũng sẽ nhận được hơn 30 tỉ USD từ Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ.

Tháng 9, Các quan chức Liên Hiệp Quốc ước tính có đến khoảng gần 18 triệu người Ukraine cần viện trợ nhân đạo. Tuy nhiên, lạm phát tăng hơn 20% vì một số khoản viện trợ hứa hẹn dành cho Ukraine trong năm nay đã bị gửi chậm, điều đó buộc Kiev phải in tiền và phá giá đồng nội tệ để đảm bảo nền kinh tế duy trì tính cạnh tranh.

Giờ đây, Ukraine và các đối tác phải đối mặt với những thách thức đau đầu khi nhiều hệ thống năng lượng đã bị thiệt hại. Ngân hàng Thế giới đã cảnh báo tỉ lệ dân số nghèo đói ở Ukraine có thể tăng gấp 10 lần, tỉ lệ thất nghiệp - hiện đã gần 30% - có thể còn tăng cao hơn khi các ngành công nghiệp trụ cột chính của nền kinh tế Ukrainenhư khai thác than, sản xuất công nghiệp, công nghệ thông tin sẽ không thể hoạt động nếu không có điện hoặc mạng Internet.

Thủy Tiên