Nhiều người luôn tự hỏi và thắc mắc về tên gọi của loài “ốc mượn hồn”, điều này xuất phát từ tập tính “vay mượn không trả” của loài ốc này, đối với những chiếc vỏ mà chúng vô tình ướm thử vừa vặn. Với tập tính không mấy “tốt” đó, liệu loài ốc này có thích hợp để làm “thú cưng” trong gia đình hay không?

Ốc mượn hồn hay còn gọi là cua ẩn sĩ, tên tiếng anh của loài này là Paguroidea. Đây là một trong những loài vật đặc biệt thuộc loài động vật không xương sống, nằm trong bộ giáp xác. Loài này còn có nhiều tên gọi khác là cua ẩn sĩ, tôm ở nhờ, tôm kí cư. Cũng có ý kiến cho rằng, tên gọi cua ẩn sĩ là không đúng dành cho ốc mượn hồn, vì đôi khi chúng sẽ sống trong những nhóm lớn từ một trăm hoặc nhiều hơn trong tự nhiên, chứ không phải kiểu một mình như cua ẩn sĩ.

Ốc mượn hồn có phần ruột mềm và dễ bị tổn thương nên để bảo vệ bản thân khỏi những kẻ săn mồi, nó đã chọn cách vay mượn. Lớp vỏ bên ngoài để bảo vệ cơ thể chúng khỏi những tác động, và kẻ thù thực chất là những vỏ sò, vỏ ốc rỗng mà chúng vô tình nhặt được. Nhờ phần bụng mềm và có cấu tạo xoắn ốc, nên chúng có thể dễ dàng chui vào bên trong bất kỳ vỏ ốc nào vừa vặn với kích thước. Ốc mượn hồn là loài thân thiện, hiền lành với đồng loại. Trừ một vài trường hợp cắn nhau để tranh dành vỏ ốc, thì rất hiếm khi ốc mượn hồn lại tỏ ra hung hãn với đồng loại của mình.

Phân loại ốc mượn hồn

Loài sống cạn: thuộc họ Coenobitidae, loài này cần tiếp xúc với cả môi trường nước ngọt và nước mặn để sống và sinh sản. Loài này cần độ ẩm cao để mang được ẩm và dễ hô hấp, nếu mang cứng chúng sẽ bị ngộp thở. Chỉ duy nhất một loài ốc mượn hồn sống trong nước ngọt là Clibanarius fonticola. Tập tính của chúng là thường sống trong bãi cát, hốc đá, Đây cũng là loài được chọn nuôi làm cảnh phổ biến nhất.

Sống ở biển: Loài này có tên là Marine Hermit Crab. Chúng sống ẩn mình ở các vùng biển sâu nhiệt đới, sâu dưới lớp cát hiếm khi lên đất liền. Tập tính của loài này thường thích phơi mình trên các rặng san hô, đá và ăn tảo, rong rêu, xác cá. Dù chiếm số lượng đông đảo, nhưng loài này thường rất khó nuôi do khó tạo được môi trường sống phù hợp cho chúng.

Nuôi ốc mượn hồn có thú vị không?

Với đăc tính thân thiện, và hiền lành, háu ăn, dễ chăm sóc, ít tốn kém, không gây mùi khó chịu…. ốc mượn hồn rất thích hợp để trở thành “thú cưng” trong gia đình. Đặc biệt là những người không có điều kiện, diện tích để nuôi những thú cưng lớn hơn. Để việc chăm sóc được hiệu quả, cũng cần tìm hiểu thêm một số vấn đề như sau:

1/ Kỹ thuật nuôi ốc

Muốn nuôi ốc mượn hồn thì trước hết cần phải hiểu rõ những tập tính sinh học, môi trường sống của loài này. Cụ thể như sau:

Nơi nuôi: Vì là loài cần sự ẩm ướt nên hồ nuôi ốc cần phải luôn trong tình trạng ẩm ướt, lưu ý chỉ ẩm ướt chứ không đọng nước. Độ ẩm thích hợp là khoảng 75-85%. Ốc có thể nuôi bằng cát hoặc rêu khô, nhưng tốt nhất vẫn là trong môi trường cát ẩm dày ít nhất gấp 3 lần thân, để ốc có thể tự đào hang giữ an toàn khi lột xác. Loại cát thân thiện nhất để nuôi ốc chính là cát biển tự nhiên, vì giữ ẩm tốt lại có độ tơi xốp phù hợp để ốc dễ dàng đào hàng. Có thể nuôi ốc trong thùng nhựa, nhưng bể tuỷ tinh vẫn là nơi phù hợp hơn.

Dụng cụ và vật trang trí: Ngoài nền cát thì cần phải chuẩn bị một số vật dụng như: bình xịt ẩm, bình phun sương, hang gáo dừa, rêu khô cấp ẩm, khay đựng nước (1 khay nước ngọt, 1 khay nước mặn), san hô, nhánh cây khô…. Cần xịt ẩm ít nhất ngày 3 lần cho bể ốc để duy trì độ ẩm cần thiết, nước xịt có thể dùng nước ngọt thông thường (không chứa flo), hoặc nước mặn dc pha theo tỉ lệ 500ml nước/ 3 nắp muối hạt, xịt bằng nước mặn sẽ không làm ốc bị hoảng loạn. Ốc mượn hồn có đặc tính thích leo treo, và chỉ cảm thấy an toàn khi chui rúc vào hang, nên khi nuôi cần trang trí thêm những vật dụng để ốc có thể leo trèo và tạo hang hốc như đã liệt kê ở trên. Hồ nuôi ốc hiệu quả cần đảm bảo được độ ẩm và lưu thông không khí.

2/ Ốc mượn hồn ăn gì?

Là loài ăn tạp, nên ốc mượn hồn có thể ăn được hầu hết những loại đồ ăn thường ngày của con người. Những món ưa thích thì thường có vị ngọt và mềm như: khoai lang, bánh mì ngọt, chuối, dưa hấu.. cần cho ăn thêm tôm luộc, mực, cá hoặc nang mực để ốc bổ sung canxi. Nên thay đổi món thường xuyên, tránh sự trùng lặp nhiều sẽ làm ốc chán ăn. Tránh những loại thức ăn có vị chua, cay, nhiều gia vị.

Ốc mượn hồn chỉ cần ăn 1 bữa mỗi ngày, thời gian thích hợp là từ 6h tối đến 6h sáng. Bạn hoàn toàn có thể tập thói quen ăn đúng giờ cho ốc, và nên bắt ốc ra cho vào khay hoặc chậu nhỏ để ăn riêng thay vì cho thức ăn vào bể nuôi. Điều này sẽ giúp giữ vệ sinh cho bể, tránh mùi hôi, cũng như hạn chế việc kiến sẽ theo mùi đồ ăn vào chuồng gây hại cho ốc. Đồng thời, bạn cũng sẽ quan sát được sở thích, và khẩu phần ăn của từng con, giúp việc chăm sóc được tốt hơn. Có thể bỏ rau, trái cây vào bể buổi tối cho ốc ăn thêm nếu cần.

Trong hồ nuôi ốc cần có 1 chén nước ngọt, 1 chén nước mặn pha theo tỉ lệ như nước xịt ẩm chuồng nêu trên. Cần giữ khay nước luôn sạch, và thay mới thường xuyên. Nếu chén nước to có thể bỏ thêm vào một ít sỏi, để giúp ốc không bị rơi ngộp trong nước.

3/ Mật độ nuôi như thế nào thì phù hợp?

Ốc mượn hồn là loài thích sống theo bầy đàn, nên khi nuôi cũng cần ít nhất 2 con. Những hồ nuôi chật thì ốc không thể sống lâu, nên hồ nuôi cần thoáng, rộng rãi để giúp ốc sinh trưởng tốt.

Ngoài những lúc lột xác cần đào hang sâu dưới cát, thì khi tình trạng này xảy ra thường xuyên người nuôi cần chú ít quan sát. Có thể chú ốc này đang bị bệnh hoặc cảm thấy “stress”. Cách giao tiếp của loài ốc mượn hồn là dùng râu chém lia lịa vào nhau. Một điều đặc biệt là ốc có tập tính xếp hàng theo thứ tự, để thay vỏ ốc cho nhau. Nếu không may ốc chết, cần tìm hiểu nguyên nhân và giữ lại vỏ cho những con khác.

Có thể thấy, ốc mượn hồn là loài tương đối dễ nuôi để làm cảnh. Hiện nay, nghề nuôi ốc mượn hồn cũng đang dần phổ biến. Đảo Lý Sơn nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi, nên ốc sinh sống rất nhiều dọc theo bờ biển, người dân dễ dàng bắt và đầu tư, phát triển nuôi ốc mượn hồn với quy mô lớn, để tăng thu nhập. Giá ốc mượn hồn hiện tại khoảng 500.000 đồng/kg, đây là một ngành có triển vọng tại Việt Nam.