Sự việc 4 đứa trẻ người Colombia sống sót thần kỳ trong hơn 40 ngày tự sinh tồn trong rừng rậm Amazon, sau tai nạn máy bay, nhờ những kỹ năng sống được bà ngoại chỉ dạy thông qua những trò chơi hàng ngày. Đó là câu chuyện, vừa khiến cả thế giới phải kinh ngạc thán phục, vừa là lời cảnh tỉnh cho những bậc phụ huynh chưa thật sự coi trọng việc hướng dẫn con trẻ những kỹ năng sống cần thiết.

Cuốc sống vốn dĩ không hề bình yên, những tại nạn hay tình huống bất ngờ có thể xảy ra bất cứ lúc nào, đòi hỏi chúng ta phải có những biện pháp xử lý kịp thời, để hạn chế những hậu quả đáng tiếc. Kỹ năng sinh tồn vốn là những kỹ thuật cơ bản mà mỗi người cần biết, để có thể sử dụng và duy trì sự sống trong bất kỳ môi trường hay hoàn cảnh nào. Những kỹ thuật này, nhằm giúp mỗi người có thể tạo ra những nhu yếu phẩm cơ bản phục vụ cho cuộc sống mỗi ngày, như: nơi trú ẩn, đồ ăn, nước uống… đó đều là những ý tưởng ,và khả năng cơ bản mà người xưa đã phát minh và sử dụng trong hàng ngàn năm qua.

Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại ngày nay cùng với nhịp sống quá mức “thuận tiện” đã làm cho con người dần bỏ quên những khả năng cần thiết ấy. Đặc biệt là những đứa trẻ được gia đình nâng niu, nuông chiều, bao bọc quá mức…. Ngày nay, cha mẹ thường coi trọng việc đầu tư cho con cái những kiến thức trên sách vở, cuộc sống của những đứa trẻ thường bị bó buộc ở ghế nhà trường, ở lớp học thêm, và trên những thiết bị điện tử trong bốn bức tường của chính ngôi nhà của mình.

Họ thương con theo một cách khác, họ sợ nhiều thứ, sợ con ra ngoài chơi sẽ nắng nôi bệnh tật, hoặc gặp tai nạn, sợ con nghịch bẩn sẽ nhiễm vi khuẩn, sợ tiếp xúc nhiều người sẽ dễ bị dụ dỗ bắt cóc… Vậy nên, cách an toàn nhất là “nhốt” con mình như trên. Vô tình bạn đã tự bào mòn đi ý trí tự lập, và khả năng sinh tồn của trẻ.

Trong khi đó, thế giới tự nhiên luôn ẩn chưa nhiều điều bất ngờ, khơi gợi trí tò mò và thôi thúc trẻ khám phá. Khi tiếp xúc với không gian bên ngoài, trẻ tự nhiên sẽ biết xử lý những tình huống dù tự nhiên hay bất cập, như nắng biết tìm bóng mát, mưa biết tìm dù che, té ngã cũng có thể tự đứng lên và coi như đó là bài học cho bản thân, sau này sẽ tự mình né tránh. Ngay cả thế giới bên ngoài, dù có nguy hiểm cũng chính là nơi để trẻ tự va chạm, tiếp xúc với nhiều người với những tính cách khác nhau. Mỗi mối quan hệ, mỗi câu chuyện xảy ra trong cuộc sống đều chính là một bài học bổ ích, giúp hình thành nên tính cách và nhân cách mai sau của trẻ.  

Nhiều người bao biện rằng kỹ năng sinh tồn, là một điều không còn cần thiết, khi con người gần như có thể làm chủ mọi tình huống, mọi sự việc bằng những công cụ hiện đại. Cho đến khi những minh chứng thực tế như câu chuyện của 4 em nhỏ người Colombia xảy ra. Các em bị chính phương tiện hiện đại là chiếc máy bay, do con người tạo ra đẩy vào tình huống hiểm nghèo. Nếu không may mắn biết cách dựng lều, câu cá, săn bắn hay tìm và phân biệt những thức ăn an toàn trong tự nhiên, thì kết cục của các em có lẽ đã thay đổi. Đó không hoàn toàn là sự may mắn, mà chính là cách các em tự mình vượt qua nghịch cảnh bằng chính kỹ năng mình học được.

Hoặc nếu nói kỹ năng sinh tồn là điều gì đó hơi xa vời thực tế, thì chúng ta có thể quay lại với cụm từ “kỹ năng sống”. Kỹ năng sống được hiểu là sự tập hợp những hành vi tích cực và khả năng thích nghi cho phép mỗi cá nhân ứng biến có hiệu quả với những nhu cầu, thách thức trong cuộc sống thường ngày. Những kỹ năng này được tiếp thu qua giáo dục hoặc trải nghiệm trực tiếp. Trong đó, trải nghiệm trực tiếp chắc chắn sẽ đem lại những kỹ năng bổ ích và thực tế hơn rất nhiều, vì từ sách vở đến được với thực tế là một khoảng cách rất dài.

Hiện nay, chúng ta sẽ dễ dàng bắt gặp những “em bé” thậm chí cao hơn cả bố mẹ vài phần. Những em bé ấy không biết tự mình lựa chọn bộ quần áo phù hợp, không biết sử dụng đến cây chổi quét nhà, không biết tự mình bước ra đường bằng chính đôi chân mà phụ thuộc hoàn toàn vào ba mẹ. Còn rất nhiều, rất nhiều điều mà các em “không biết”, khi vô tình bị ba mẹ tước đi cái quyền được tự do học tập kỹ năng sống từ môi trường xung quanh.

Thay vì buộc con phải mặc nhưng thứ mình thích sao bạn không cho con tự chọn phong cách mà chúng muốn. Thay vì bắt con phải làm theo ý mình, sao bạn không chỉ cho con đâu là đúng đâu là sai để con tự lựa chọn phương án và tự chịu những hậu quả từ sự lựa chọn ấy. Thay vì nhốt con trong nhà vì sự an toàn, sao không dạy trẻ cách tự bảo vệ trước những tình huống bất ngờ, dạy trẻ cách đối phó với người lạ mặt, tham gia học thêm những khoá đào tạo kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ và phục vụ cho nhu cầu bản thân, như: học võ, học nấu ăn, tham gia những buổi sinh hoạt cắm trại hoà mình vào thiên nhiên… Chắc hẳn, đó sẽ là cách tốt để giúp con bạn hình thành nên những kỹ năng sống hoàn thiện, tính cách tự tin, luôn lạc quan và mạnh mẽ đối diện với những khó khăn trong cuộc sống.