Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken sẽ là quan chức cấp cao nhất đến Trung Quốc vào ngày mai 18-6. Tuy nhiên cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình vẫn còn là suy đoán.

Có khá ít chi tiết về chuyến đi Trung Quốc của Ngoại trưởng Mỹ Blinken. Chuyến thăm dự kiến diễn ra hồi tháng 2 năm nay song đã bị hoãn lại vì sự cố khinh khí cầu Trung Quốc bay vào không phận Mỹ.

Mục tiêu của Mỹ ở Trung Quốc

Theo lịch trình, ông Blinken sẽ đến Bắc Kinh ngày 18-6 và rời đi một ngày sau đó. Ông Kurt Campbell, cố vấn đặc biệt của Tổng thống Joe Biden về các vấn đề Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, cho biết ông Blinken có ba mục tiêu cho chuyến đi.

Thứ nhất là thiết lập các kênh liên lạc để thảo luận về "những thách thức quan trọng, giải quyết những nhận thức sai lầm và ngăn chặn tính toán sai lầm".

Thứ hai để bày tỏ quan ngại của Mỹ với Trung Quốc về một loạt vấn đề. Và thứ ba là khám phá tiềm năng hợp tác đối phó những thách thức xuyên quốc gia, đồng thời tăng cường giao lưu nhân dân.

Hôm qua 16-6, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gặp tỉ phú Mỹ Bill Gates, người mà ông gọi là "bạn cũ". Dù chuyến đi của ông Blinken sắp diễn ra, chưa có thông tin cho thấy ông sẽ gặp người đứng đầu Trung Quốc.

Các chuyên gia dự đoán ông Blinken sẽ hội kiến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, bởi đó là một thông lệ trong ngoại giao.

Nhưng nếu ông Tập không gặp Ngoại trưởng Blinken, theo giới quan sát, đó sẽ là một tín hiệu "không ổn".

"Ông Tập Cận Bình đã dành thời gian cho tỉ phú Gates. Vì vậy sẽ rất đáng chú ý nếu ông ấy không gặp ngoại trưởng Mỹ", chuyên gia Patricia Kim của Viện Brookings (Mỹ) nói với báo South China Morning Post (SCMP).

Chuyến đi tạo tiền đề

Ông Blinken dự kiến sẽ họp với quan chức cấp cao của Trung Quốc trong hai ngày 18 và 19-6.

Ông sẽ là quan chức cấp nội các đầu tiên của Mỹ đến thăm Trung Quốc kể từ năm 2019. Ông cũng sẽ là ngoại trưởng đầu tiên kể từ năm 2018 và là quan chức cấp cao nhất của Chính phủ Mỹ đến Bắc Kinh kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức.

Theo SCMP, chuyến thăm của Ngoại trưởng Blinken được kỳ vọng sẽ mở đường cho các cuộc tiếp xúc của lãnh đạo Mỹ - Trung Quốc tại các hội nghị quốc tế.

Mỹ sẽ là chủ nhà APEC 2023, một diễn đàn gồm các nền kinh tế lớn của thế giới bao gồm Trung Quốc, vào tháng 11-2023.

Trước đó hai tháng, các lãnh đạo G20 bao gồm Mỹ và Trung Quốc sẽ tập hợp tại Ấn Độ cho hội nghị thượng đỉnh.

Chuyến đi của ông Blinken dự kiến cũng sẽ tạo tiền đề cho chuyến thăm Trung Quốc của các quan chức Mỹ hàng đầu khác. Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo và Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen đều bày tỏ mong muốn thực hiện chuyến đi.

Ông Ryan Haas, thành viên cấp cao tại Viện Brookings, nhận định: "Chuyến đi là bước đầu tiên trong quá trình thăm dò để xác định xem liệu hai bên có đủ quyết tâm cố gắng điều chỉnh quỹ đạo của mối quan hệ hay không".

Ông Haas cũng tin rằng ông Tập sẽ gặp ông Blinken vì muốn các quan chức Trung Quốc khi đến Mỹ cũng được gặp ông Biden, theo SCMP.

Nhìn chung giới phân tích đều cho rằng không nên kỳ vọng kết quả cụ thể và thực chất sau chuyến đi của ông Blinken.

Theo họ, chuyến đi sẽ được xem là thành công nếu sau đó quan hệ Mỹ - Trung trở nên dễ đoán hơn, căng thẳng ở mức trong tầm kiểm soát và nguy cơ tính toán sai lầm của hai nước giảm bớt.